Salih Muslim vrijgelaten: korte impressie van de demonstratie in Praag
Ik ben op dit moment in Praag voor trainingen. Afgelopen zaterdag werd hier Salih Muslim, ex-co-voorzitter van de Syrisch Koerdische partij PYD, door de Tsjechische politie gearresteerd. Er was door de Turkse regering een internationaal arrestatiebevel tegen hem uitgezet – Muslim wordt in Turkije van betrokkenheid bij een terroristische aanslag beschuldigd. De Koerdische gemeenschap in Tsjechië protesteerde onmiddellijk: eerst met een demonstratie door Praag en gisteren met protesten bij de Praagse rechtbank. Door heel Europa zijn er in de afgelopen dagen protesten bij Tsjechische ambassades geweest. Muslim is inmiddels (onder bepaalde voorwaarden) weer vrijgelaten.
Mobilisatie
De Koerdische gemeenschap in Tsjechië is niet heel erg groot. Maar wel goed georganiseerd en nauw betrokken met elkaar: dat bleek zondag toen er in no-time een (onaangekondigde) demonstratie door het Praagse stadscentrum was. Voor die demonstratie was vooral in eigen kringen gemobiliseerd – later kwam ook het contact op gang tussen de Koerdische gemeenschap en de links-activistische groepen in Praag. Dat bleek ook bij het (net zo onaangekondigde) protest bij de rechtbank in Praag, waar een rechter zich moest buigen over de vraag of Muslim in voorarrest moest worden gehouden of niet: daar was een gemêleerde, strijdbare groep aanwezig. In het Tsjechisch klonken leuzen waarvan ik de strekking wel kon begrijpen (ondanks dat ik Tsjechisch voor de rest totaal onbegrijpelijk vind): “Vrijheid voor Salih Muslim!”, “Erdogan terrorist, Erdogan dictator!”, maar ook “He, ho, internationale solidariteit!”.
Inmiddels werd er ook internationaal gemobiliseerd: in veel Europese landen werd er bij Tsjechische ambassades geprotesteerd door de Koerdische gemeenschap en woordvoerders van de Tsjechische Koerdische gemeenschap beloofden de Tsjechische autoriteiten zelfs dat duizenden Koerden naar Praag zouden komen als Muslim niet onmiddellijk vrijgelaten werd. In de Nederlandse mainstream media kan ik (duh) niks vinden over protesten bij de Tsjechische ambassade in Nederland, maar die zijn er wel geweest (hier een oproep).
Strijdbaar
Ondanks de bijtende kou (die zelfs door de Tsjechen als uitzonderlijk wordt beschreven voor deze tijd van het jaar) was het een strijdbaar protest, daar bij de rechtbank. Naast leuzen klonken er ook veel gezongen leuzen en liederen.
Er was wel Tsjechische politie aanwezig, maar die hield zich vooralsnog afzijdig en probeerde alleen het verkeer op de aanliggende straat te regelen. Op een gegeven moment werd er toch een busje Tsjechische ME losgelaten, maar die beperkten zich tot het vrijmaken van de ingang op het moment dat Muslim met een busje bij de rechtbank naar binnen werd gereden. De spanning steeg behoorlijk en voor veel Koerden was dat een emotioneel moment.
Vrijlating
De emoties liepen nog hoger op toen het bericht naar buiten kwam dat de rechter had besloten dat Salih Muslim vrijgelaten zou worden: een ware explosie van vreugde volgde. (Sorry, geen filmpje, het zag er naar uit dat het nog uren kon gaan duren en ik was even ergens aan het opwarmen met een kop koffie). Er zijn weliswaar voorwaarden verbonden aan die vrijlating (hij moet meewerken aan verdere rechtszaken over zijn eventuele uitlevering aan Turkije en op Europees grondgebied blijven), maar dit is natuurlijk een aanmerkelijke verbetering (even los van het feit dat Muslim in de eerste plaats helemaal niet gearresteerd had moeten worden).
Geruchten
Over het waarom van Muslim’s arrestatie door de Tsjechische autoriteiten is behoorlijk wat onduidelijkheid: het is natuurlijk van den zotte dat een politiek standpunt van Erdogan en diens fascistisch regime ergens anders tot een concrete arrestatie zou kunnen leiden. Er gaan dan ook een paar geruchten over de arrestatie:
- het zou kunnen zijn dat de Tsjechische politie zich totaal niet bewust is geweest van de politieke consequenties van deze arrestatie en gewoon naar aanleiding van het internationale arrestatiebevel en bijbehorende foto overgegaan is tot arrestatie. De hierdoor ontstane commotie kan ertoe hebben bijgedragen dat de rechter besloot om Muslim verder niet vast te houden.
- Er zijn recentelijk twee Tsjechen gearresteerd in Turkije en het zou kunnen zijn dat er vanuit de Tsjechische overheid een poging is geweest om deze politieke gevangenen te ruilen tegen Muslim. Een mislukte poging: dinsdagochtend werd bekend dat Turkije geenszins van plan was om deze mensen vrij te laten.
- Dan is er ook nog een energiecentrale van een Tsjechisch bedrijf in Turkije, waar de Tsjechische overheid miljoenen in heeft geïnvesteerd. Deze energiecentrale is pasgeleden door de Turkse overheid geconfisqueerd en het zou kunnen dat de arrestatie van Muslim werd gebruikt als onderhandelingsargument om de energiecentrale weer in Tsjechische handen te doen belanden. Ook dat zal zeker nu weinig kans van slagen hebben: Turkije is natuurlijk hoogst verontwaardigd over de voorlopige vrijlating van Salih Muslim.
Boodschap
Tot slot nog een video van één van de Koerdische demonstranten in Praag, met een boodschap aan de Koerdische gemeenschap in Nederland.
Achtergrond
Mocht je meer achtergrondinfo willen over de Koerdische strijd en het fascisme van Erdogan, dan is de website van Peter Storm een uitstekende bron om mee te beginnen:
https://www.ravotr.nl/category/koerden-koerdistan/
https://www.ravotr.nl/category/turkije/
