Over het veranderen van de wereld
Je bent waarschijnlijk gewend om op deze website vooral artikelen over activisme te vinden: op felle toon, verwijzend naar wat er zoal in Nederland of wereldwijd mis gaat.
Kapitaal, consumentisme, politiek, grenzen, materialisme, uitsluiting, geweld: het heeft niet alleen onze aarde vergiftigd, maar ook onszelf. We zijn de verbinding kwijt met onze oorsprong, moeder Aarde en elkaar. En mijn activisme van de afgelopen jaren deed me realiseren dat we als activisten allesbehalve onkwetsbaar zijn – burn-out, depressie en onverwerkte trauma’s liggen op de loer, door het vele werk, het besef wat we met de wereld en elkaar doen en heel concreet ook nog eens staatsrepressie en -geweld.
Er zijn vele wegen om te vechten tegen datgene wat ons kapot maakt. En we hebben het besef nodig dat er ook vele wegen zijn om daarvan te genezen. Dat kunnen nieuwe wegen zijn, maar ook wegen die eeuwenoude kennis en wijsheid bevatten.
Zoektocht
Ik kwam in een stevige depressie, veroorzaakt door het schrikbeeld van wat ons in de (waarschijnlijk nabije) toekomst te wachten staat aan controle, repressie en geweld. Om daar als groep weerstand aan te kunnen bieden, zette ik de workshop mentale weerstand op poten, waarin ik traditionele technieken vanuit hele andere disciplines inzette. Ik kwam mensen tegen die tegen hetzelfde aanliepen en samen proberen we duurzaam activisme vorm te geven. En toen, toevallig (?), kwam ik een online cursus Introductie op Curanderismo tegen. Curanderismo is de term voor traditionele Mexicaanse geneeskunst, waarvan de wortels in de Maya cultuur liggen. En wie schetst mijn verwondering, toen ik in de loop van deze cursus heel veel aanknopingspunten tegenkwam voor het vormgeven van duurzaam activisme. Oude wijsheid, het hervinden van balans, fundamentele verandering; het zijn begrippen die de afgelopen tijd steeds terugkwamen in verschillende contexten.
De zoektocht is nog lang niet voorbij – sterker nog, het begint nog maar net. Het is een zoektocht waarbij je stevig op de grond moet blijven staan, want voor je het weet verzeil je in allerlei zweefteverige vercommercialiseerde New Age onzin, waar ik totaal geen trek in heb. Maar dat ik aan het begin van een nieuw pad sta, is duidelijk.
Ik zou zelf van alles kunnen schrijven om activisme en oude wijsheid aan elkaar te linken. Maar ik kwam vandaag een tekst tegen van iemand die dat al treffend heeft gedaan en ik deel die tekst dan ook graag. Alsjeblieft, kadootje, kauw er maar eens op.
Over het veranderen van de wereld – Angaancaq in ‘Smelt het ijs in je hart’
Jullie moderne mensen denken dat jullie hoogontwikkeld en geciviliseerd zijn. Maar op mijn reizen door de wereld heb ik het tegendeel vastgesteld; jullie handelingen en plannen verraden geen enkele beschaving. Ze verraden een ongebreideld egoïsme. Bij jullie denkt iedereen alleen aan zichzelf. Maar als je altijd enkel en alleen uit bent op je eigen voordeel, loop je de kans mis om de schoonheid van de mensen te zien. En wanneer je de schoonheid van de mensen niet ziet, zul je jezelf niet veranderen. Je zult er niet in slagen de geest van de mensen vleugels te geven. Zolang je de geest van de mensen geen vleugels geeft, zullen de mensen niet naar zichzelf kijken met de ogen der liefde. En dat is nu juist nodig. Jij bent nodig. Jij kunt er een begin mee maken. Je kunt mensen met een open hart en in liefde tegemoet treden, zoals het bij ons al duizenden jaren de gewoonte is. Je kunt hun geest verheffen en hen aansporen, waardoor verandering plaatsvindt.
(-) En we moeten veranderen. We hebben alleen maar deze ene aarde. Ieder van haar zeven miljard inwoners is een van haar burgers. Ieder heeft het recht op de aarde te leven. Ze behoort ons allemaal toe. Het is absurd om te strijden om land. Niemand kan zich aanmatigen de bezitter te zijn van de aarde. Wanneer we snappen dat we allemaal burgers zijn van deze ene aarde, zullen we kunnen samenwerken – zullen we elkaar kunnen ondersteunen – wat geluk en welstand teweeg zal brengen, in plaats van oorlog en armoede.
(-) Maar het is te laat. We kunnen het smelten van het grote ijs geen halt meer toeroepen. Jij en ik kunnen er niets tegen beginnen. Niemand op de wereld kan er nog iets tegen beginnen. Het ijs zal verdwijnen. Dat is een feit. We kunnen niets aan dit feit veranderen. Maar we kunnen onszelf veranderen. Maar hoe gaat dat in zijn werk? Hoe worden we mensen die zichzelf eerbiedigen – die anderen eerbiedigen – die de natuur eerbiedigen? Waar moeten we beginnen?
Door het te doen. Je zult veranderen door de natuur te eerbiedigen. Je zult veranderen als je de schoonheid van het land gewaar begint te worden. Je zult veranderen als je de dieren voorzichtig en respectvol bejegent. Je zult veranderen als je je medemensen met liefde en hartelijkheid tegemoet treedt. Het is heel eenvoudig. Alles hangt af van je bereidheid om de eerste stap te doen.
Tijdens een gesprek in New York zei iemand tegen me: “Angaangaq, dat is toch te simpel. Zo eenvoudig gaat dat niet.” Ik zei: “Je hebt gelijk, maar wij zijn het die de dingen zo ingewikkeld hebben gemaakt. In werkelijkheid is het zo eenvoudig.” Het is echt zo eenvoudig. Verandering begint niet buiten jezelf om. Niet in de Verenigde Naties, niet in regeringsgebouwen, niet in het Witte Huis, niet in de parlementen. Het begint hier – hier, in je hart. Niet daar. Het is niet de politiek die een verandering in de wereld teweeg brengt. De mensen veranderen zichzelf. En pas als ze veranderen, zal de wereld volgen.
Ik zeg niet dat er geen strijd of conflict meer zal zijn als we elkaar van hart tot hart tegemoet treden. We zullen er verschillende meningen op na houden en verschillende standpunten verdedigen. Maar we zullen het in een andere geest doen – in een verheven geest van waardering en hoogachting. We zullen niet meer alleen onze eigen egoïstische doelen zien en proberen overal ons voordeel te halen. We zullen respect hebben voor onszelf. Dat is wat het verschil maakt.
Hoogmoed en zelfoverschatting regeren de wereld vandaag de dag. Iedereen denkt de ander te moeten bedotten. Jullie in het Westen menen superieur te zijn aan alle anderen. Maar jullie slagen er niet in wereldarmoede effectief te bestrijden. Jullie bedrijven slechte politiek. De belangrijkste dingen in het leven worden door jullie verwaarloosd. Een enkel voorbeeld: jullie verlammen jullie boerenbedrijven en betalen de boeren om hun land braak te laten liggen. Maar jullie importeren wel voedingsmiddelen uit verre landen. Jullie zouden in West-Europa genoeg voedsel kunnen produceren voor de hele wereld. Maar jullie doen dat niet meer. Jullie zijn de verbinding met Moeder Aarde kwijtgeraakt. Jullie hebben geen gevoel meer voor de harmonie van het leven. Zo kan het niet doorgaan. Jullie moeten veranderen, wij moeten veranderen. Begin ermee! Vandaag nog!
We kennen een oude voorspelling. De Ouden zeggen: “Eens komt de dag waarop de grote zeearend zijn vleugels zal uitslaan en van de ijsbergen wegzweeft. Er zal een frisse wind waaien waarin wijsheid en kennis met elkaar zijn verbonden.” Ik verlang er zo naar dat deze voorspelling bewaarheid wordt! De geur van deze nieuwe tijd kan ik al ruiken.
Vandaag: 8-Jaguar
