AIVD: hobbyen in de baas z’n tijd
Ik schreef het een tijdje terug al, ik kon in mijn statistieken zien dat de AIVD tot half augustus iedere (werk)dag een bezoekje bracht aan mijn website. Kennelijk was het allemaal interessant genoeg om in de gaten te moeten houden. Nou weet ik niet hoe dat met jou zit, maar als iemand mij dagelijks een bezoekje brengt, dan vind ik het toch wel prettig om dan een beetje een beeld te hebben van die persoon. Dus begon ik, aan de hand van het IP adres, aan een speurtochtje op internet.
Wat blijkt? De informatiedocumentalist die belast is met het monitoren van ‘extreem-links’, is vooral héél druk met… het bewerken van Wikipedia-artikelen. Werkgerelateerd, dan toch op z’n minst? Nee, in het geheel niet.
De medewerker in kwestie (dat het een man is, valt af te leiden uit overleg dat hij pleegt met andere Wikipediagebruikers) heeft een grote passie: heraldiek. Gemeente- en familiewapens, vlaggen, dat soort dingen. Toegegeven, hij is een expert. En hij heeft zichzelf samen met een klein groepje andere heraldiek-hobbyisten ten doel gesteld om alle historische en tegenwoordige gemeentelijke wapens op Wikipedia te beschrijven. Dat is nogal een klus. En daar is hij dus de hele dag mee bezig.
Ik zette alle Wikipedia-bewerkingen vanaf het AIVD IP adres van de maand augustus (hele maand) en september (tot en met de 18e) op een rijtje. Dan levert dat de volgende grafiek op.
De ene dag heeft hij kennelijk meer tijd voor z’n hobby dan de andere; het aantal bewerkingen varieert van 1 (twee keer, op een donderdag) tot 16 (ook twee keer, op een woensdag). Op maandag 3 augustus, maandag 24 augustus, dinsdag 1 september en dinsdag 15 september was hij vrij (kom ik later op terug). Dat levert voor deze periode van 7 weken een totaal van 31 werkdagen op en een totaal van 190 Wikipedia-bewerkingen; bij elkaar genomen een gemiddelde van iets meer dan 6 artikelbewerkingen per werkdag.
Als ik alle Wikipedia-edits vanaf dit IP adres in een document onderbreng, dan kom ik, ondanks een liggende pagina-indeling en een klein lettertype, toch uit op een .odt van 122 pagina’s. gebruikersbijdragenAIVDIP
In juli werd hij er door een goedbedoelende wikipedia-gebruiker op gewezen dat al zijn edits in een twitter-bot verschijnen, die het publiek attendeert op anonieme bewerkingen van de rijksoverheid op Wikipedia. (Interessant trouwens, het geeft een erg verhelderend beeld van de bezigheden en interesses van ambtenaren van verschillende ministeries en gemeenten.)
Hij reageerde zelf niet, maar zijn medegebruikers sprongen onmiddellijk voor hem in de bres. Dat moest allemaal geen probleem zijn, want, zoals één van hun het stelt: “- iemand die via een overheidscomputer (er zijn ruim een miljoen ambtenaren in Nederland) in zijn pauze zich nuttig wil maken wordt (zo zie ik het toch) in een kwaad daglicht gesteld.”.
Klopt dat wel, dat de medewerker in kwestie gewoon even in z’n pauze wat leuks zit te doen? Eh… niet helemaal. Als ik de tijdstippen van de edits in een tijdgrafiekje plaats, dan zien we dat hij juist niet in z’n pauze zit te hobbyen.
De edits beginnen gelijk om negen uur, lopen dan door tot half tien voor ruim een kwartiertje koffiepauze, om dan vrijwel onafgebroken door te gaan tot ongeveer twaalf uur. Dan is er kennelijk lunchpauze tot kwart voor één. (Slechts één edit in pauzetijd in deze periode van zeven weken.) Dan gaat het af en aan tot half zes, waarop de medewerker kennelijk de deur achter zich dicht trekt. (Behalve op vrijdag, dan vertrekt hij aan het begin van de middag.)
Whois?
Ik dacht bij mezelf, als iemand zó gepassioneerd is dat hij dat de hele dag op z’n werk zit te doen, dan is de kans groot dat hij daar ‘s avonds en in het weekend thuis mee doorgaat. Dus ik ging op zoek naar het alter ego van de AIVD’er in kwestie.
De redenatie was simpel en op twee fronten: het zou een Wiki-gebruiker moeten zijn die net zo actief is bij het bewerken van heraldiek-pagina’s, maar dat alleen doet op de momenten dat er niet via het AIVD IP adres geëdit wordt. Het andere zoekcriterium was het volgende: er wordt veelvuldig overleg gepleegd tussen de mensen van de heraldiek-groep. Maar je gaat natuurlijk niet overleggen met je alter ego. Dus moest het een gebruiker zijn waar de AIVD’er nooit direct overleg mee voerde.
Er waren 31 andere gebruikers waar de AIVD’er mee overlegde, maar de heraldiek-kerngroep is een stuk kleiner. Het duurde dan ook niet lang of er sprong een gebruiker uit die aan allebei de criteria voldeed: geen overleg met het AIVD IP adres en alleen ‘s avonds, in het weekend en op de vrije dagen van de AIVD’er postend, onder het alias ‘Warhoofd‘.
(Warhoofd? Wat is dat nou weer voor een alias voor een AIVD’er?)
Als AIVD’er in hart en nieren, is Warhoofd ook op zijn eigen profiel voorzichtig met persoonlijke informatie.
Oeps, foutje
Niet iedere AIVD medewerker was zo strikt met het geheimhouden van de eigen identiteit. In 2007 postte Maarten Prinsen een bericht met zijn eigen naam, website en emailadres (!), vanaf het IP adres van de AIVD. Maarten Prinsen werkt nog steeds bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, als ‘programmamanager normering topinkomens BKZ’. In de tijd dat Maarten postte vanaf het AIVD IP adres, was hij ‘programmamanager democratie’ met, zoals hij dat omschrijft, ‘een breed programma, bestaande uit onderzoek, beleidsuitvoering en -ontwikkeling op het gebied van democratie en burgerschap’.
In 2009 ging Heleen Zwaving de mist in: zij signeerde een petitie onder haar eigen naam, ook vanaf het IP adres van de AIVD. Ook zij werkt nog steeds op het ministerie BKZ, nu als ‘mobiliteitsadviseur en coach’.
Dan zijn er nog wat losse missertjes vanaf hetzelfde IP adres: Joop die in 2007 bij een topic over burgers die vervelend doen tegen ambtenaren stelt dat ‘burgers tegenwoordig maar een stelletje vervelende kwasten zijn geworden‘, Geer die een berichtje achterlaat in het gastenboek van Fenna’s Sieraden (2008) en Leen die even meekletst op een studentenforum (2011).
Niet alle internetbijdragen zijn ook even inhoudelijk. Iemand die een vraag heeft over een Night Vision camera (hebben ze die dingen zelf niet bij de AIVD?) is nog tot daaraan toe, maar was een poll over Drents voetbal nou echt zo nodig?
Helemaal hilarisch is één van de eerste Wikipedia-edits bij het artikel ‘Masturbatie‘ vanaf het AIVD IP adres in 2006, waaruit de AIVD’er van toen laat blijken hoe digitaal onderlegd hij was: “De uitdrukking “fap fap fap” wordt op internet eveneens als synoniem gebruikt.” (De toevoeging werd overigens onmiddellijk wegens non-relevantie verwijderd.)
Van uw belastingcentjes
Terug naar de warhoofdige intelligence guy met zijn passie voor heraldiek. Hij bewerkt niet alleen artikelen over heraldiek, maar heeft ook een voorliefde voor historische gebeurtenissen (vooral als ze met veldslagen en oorlogen te maken hebben), wapentuig en restaurants met een Michelin-ster.
Ook zaten er wat losse dingen bij over Andrea Peron (een wielrenner), Yvonne Craig (een actrice), badminton op de Olympische Spelen, de burgemeester van Bussum, gifstoffen in zelfverbouwde courgettes en tenslotte deed hij ook zijn best om grappen in Asterix en Obelix uit te leggen. (Wat hem overigens niet in dank afgenomen werd, gezien het commentaar: “Gelieve u met binnenlandse zaken bezig te houden. Daar wordt u voor betaald. Niet om grappen in Asterix (slecht) uit te leggen.”)
Hij wordt intussen niet slapend, maar wel wikipedia-editend rijk. Het verdient namelijk niet verkeerd, zo’n baan als informatiedocumentalist.
Wat doet een informatiedocumentalist? (Als hij geen Wikipedia-artikelen bewerkt, tenminste?) Volgens de functie-omschrijving van de AIVD zelf gaat het om het volgende: Als informatiedocumentalist vergaar en verrijk je informatie uit verschillende informatiesystemen. Je maakt onderdeel uit van het teamproces en ondersteunt de bewerker bij het zoeken, ontsluiten en ordenen van relevantie informatie. Je scant informatie van openbare bronnen, zogenoemde open-source intelligence en social media intelligence. Vervolgens maak je deze toegankelijk. Je beheert de verkregen informatie en controleert of deze voldoet aan de actuele wet- en regelgeving van het vak. Tot slot adviseer je je collega’s gevraagd en ongevraagd over het gebruik, de wijze van ordering en ontsluiting van digitale documenten.
HBO-denkniveau (maar een afgeronde MBO opleiding op het gebied van informatievoorziening) en twee jaar ICT werkervaring is voldoende. Het startsalaris van deze functie is, volgens de vacature die de AIVD eind augustus bij werkenvoornederland.nl had staan (inmiddels verwijderd, maar hier terug te lezen), is op schaal 8, dat is – volgens de vacatureomschrijving – minimaal €2298 bruto per maand. (Beetje lullig, in de salarisschaal van de rijksoverheid staat dat het bruto startsalaris van schaal 8 €2327 is.) Daar komt dan nog een toeslag boven, die op kan lopen tot €389 bruto per maand.
Eén van de eerste Wikipedia-edits op het gebied van heraldiek vanaf het AIVD IP adres is in 2012, dus hoogstwaarschijnlijk is de betreffende medewerker nu zo’n 3 jaar in dienst. Ik ga er gemakshalve even van uit dat al zijn functioneringsgesprekken goed zijn verlopen (m.a.w. dat zijn chef zich er niet van bewust is dat meneer de hele dag op Wikipedia zit) en dat hij dientengevolge ieder jaar keurig een trede omhoog is gegaan. En de toeslag krijgt, natuurlijk.
Dan verdient meneer Warhoofd momenteel zo’n om en nabij de €2895 bruto per maand. Met… het bewerken van Wikipedia.
What’s the problem?
Wat maakt nou dat ik dit vermeldenswaardig genoeg vind om er niet alleen een paar dagen onderzoek, maar ook een heel artikel aan te wijden?
Ik heb niets tegen hobby’s, integendeel. Geschiedenis is fantastisch en alhoewel heraldiek absoluut niet mijn ding is, kan ik me voorstellen dat anderen dat fascinerend vinden. En ik heb de grootste waardering voor mensen die hun kennis en expertise op Wikipedia willen delen en daar veel tijd in stoppen. Dus dat is het probleem niet.
Gaat het om werkethiek dan? Nou nee, ik ben ook niet zo’n voorstander van het je slaafs voegen naar de zweep van je werkgever. Lang leve je persoonlijke ethiek en je eigen initiatief.
En – laat ik eerlijk zijn – als een AIVD’er de baas z’n tijd zit te verprutsen, dan kan ik dat als links-radicaal natuurlijk alleen maar van harte toejuichen. 🙂
Wat me wel stoort (en wat bij anderen minstens vragen zou mogen oproepen) is dit: als jullie de tijd hebben om lekker te gaan zitten hobbyen bij de AIVD, hou dan op om te doen alsof het dreigingsniveau hier zo substantieel is. Want – goh, verrassing – dat is het kennelijk niet. En hou op om te bedelen voor meer budget.
P.S. Wordt vervolgd, met een – voorlopige – profilering van meneer Warhoofd.
Update 18:44u: Nadat er op twitter een link naar dit artikel verscheen – waarvoor dank 🙂 – kwam vijf uur na plaatsing (op zondag notabene!) de AIVD zelf even een kijkje nemen op de website:
